Circulaire toekomst: een korte tijdslijn
Circulariteit: de recente geschiedenis
Voor deze tijdslijn beginnen we in 2015. In dat jaar is het rapport ‘Circulaire economie: van wens naar uitvoering’ gepubliceerd door de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli). Op 18 juni 2015 is dit rapport aangeboden aan minister Kamp van Economische Zaken en staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu.
De kern van de aanbevelingen bestaat uit de aansporing aan het Rijk om een kabinetsbrede circulaire agenda op te stellen, deze te verbinden aan strategische doelen en concrete acties voor de verschillende departementen.
In 2016 geeft de Sociaal- Economische Raad (SER) in de notitie ‘Werken aan een circulaire economie: geen tijd te verliezen’ antwoord op een adviesaanvraag vanuit de regering. De SER ziet een circulaire economie als een economie die binnen ecologische randvoorwaarden efficiënt en maatschappelijk verantwoord omgaat met producten, materialen en hulpbronnen, zodat ook toekomstige generaties toegang tot materiële welvaart behouden. De urgentie is groot. Verder besteedt de SER aandacht aan “Keternconvenanten of –akkoorden” en “Sociale innovatie” waarin zij de rol van arbeid belichten.
In hetzelfde jaar brengt Nederland het Rijksbrede programma ‘Nederland circulair in 2050’ uit. Hierin omschrijven het kabinet en de Tweede Kamer hun wensen en zij schetsen een perspectief voor een toekomstbestendige duurzame economie.
Het programma circulaire economie richt zich op de ontwikkeling naar een circulaire economie die voor 2050 gerealiseerd moet zijn. De ambitie van het kabinet is om samen met maatschappelijke partners in 2030 een (tussen) doelstelling te realiseren van 50% minder gebruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen). Het programma reageert ook op de stukken van het Rli en de SER en tracht op een zo breed mogelijke manier een beeld te geven hoe de circulaire manier van werken ingevuld zou kunnen worden met daarbij de acties die de overheid zal nemen om dit te ondersteunen. Het programma is een publicatie van de ministeries van Infrastructuur en Milieu, Economische Zaken, mede namens het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
De volgende stap komt in 2017. Het Rijksbrede programma Nederland Circulair is de basis voor het Grondstoffen akkoord: inmiddels 400 partijen onderschrijven de ambities en committeren zich om bij te dragen aan de transitie, waarbij de resultaten (50% resp. 100% circulair) het uitgangspunt van samenwerking zijn. Met de transitie naar een circulaire economie is de norm, 100% circulair in 2050, het inspirerende uitganspunt.
Concrete stappen naar een circulaire toekomst
De Transitieagenda Circulaire Bouweconomie, gepubliceerd in 2018, beschrijft de strategie om tot een circulaire bouweconomie te komen in 2050 en bevat de agenda voor de periode 2018-2021.
In 2019 wordt het ‘Uitvoeringsprogramma Circulaire economie 2019-2023’ gepubliceerd. Hierin zijn concrete acties en projecten opgenomen.
In datzelfde jaar timmert Stichting Insert al ruim een jaar aan de circulaire weg. Insert heeft een professioneel digitaal platform opgericht, de Insert marktplaats, waarmee zij haar partners de mogelijkheid geeft, om inzicht te bieden in beschikbare materialen in de bouw- groen- en civiele sector. Hiermee stimuleert Insert, samen met de markt, schaalvergroting. De stichting fungeert als neutrale partner in projecten en brengt partijen bij elkaar om nieuwe samenwerkingen aan te gaan.
Hoe nu verder
Het doel is dat vanaf 2023 uitvragen van de overheid, zowel op landelijk, provinciaal als gemeentelijk niveau, circulair zijn. In 2024 worden de resultaten van de afgelopen jaren verzameld en geanalyseerd. Op basis hiervan komt een actualisering van de huidige plannen en beleid.
In 2030 moeten we halverwege zijn. Het is het grote moment in aanloop naar 2050, we moeten een 50% circulaire economie hebben. Het klinkt misschien nog ver weg, maar het is al over 9 jaar!
En 20 jaar later, in 2050 moet de hele Nederlandse economie circulair zijn. De visie voor de bouw, zoals inschreven in het Rijksbrede programma van 2016:
“In 2050 is de bouw bij ontwerp, ontwikkeling, gebruik, beheer en demontage van bouwwerken zo georganiseerd dat deze objecten duurzaam worden gebouwd, (her)gebruikt, onderhouden en ontmanteld. Bij bouwen wordt gebruik gemaakt van duurzame materialen en wordt aangesloten bij de dynamische wensen van de gebruikers. Het streven is naar een energie neutrale gebouwde omgeving in 2050 conform de Europese afspraken. Bouwwerken maken zoveel mogelijk gebruik van ecosysteemdiensten (natuurlijk kapitaal zoals het waterbergend vermogen van de ondergrond).”
